Hoe kan je minder vlees eten, en waarom?

Wanneer je naar de opkomende stroming van veganisten luistert hoor je hoe vlees, melk, eieren en alles dierlijk niet meer gebruikt mag worden. Toch zien we in Nederland dat mensen niet massaal stoppen met het eten van vlees en dierlijke producten. Volgens onderzoek van de Universiteit van Wageningen steeg de vleesconsumptie zelfs met een halve kilo per persoon tussen 2018 en 2019. In "Hebben we vlees echt nodig?" heb ik uitleg gegeven over de voedingswaarde van vlees en de voordelen van het eten hiervan. Maar als duidelijk is dat vlees eten belangrijk is voor ons lichaam, waarom blijft dan toch de oproep klinken om minder vlees te eten? 

Ondanks dat vlees belangrijk is voor een gebalanceerd eetpatroon moet er wel gelet worden op de hoeveelheden. Ook in de mainstream media wordt hier steeds meer op ingespeeld. In de supermarkten verschenen de afgelopen jaren steeds meer vleesvervangers om deze groeiende markt te ondersteunen. Wanneer je erover na gaat denken om vlees te laten staan zul je merken dat er steeds meer verschillende stromingen opkomen met allemaal andere idealen, overtuigingen en meningen.

Als je alle vormen en redenen uit zou willen leggen kun je een heel boek vol schrijven. De twee meest terugkomende redenen om te minderen met vlees zijn het dierenwelzijn en de schade die het zou doen aan de planeet. Iedereen zal daarnaast nog persoonlijke redenen hebben om het vlees te laten staan. Idealistisch, maar ook vanuit een medisch oogpunt. Het vervangen van het supermarktvlees met slagers of lokaal vlees, of overstappen naar vlees waarvan de dieren los mochten lopen zijn ook keuzes waar steeds meer aandacht aan wordt besteed. Wat voor manieren zijn er om minder of geen vlees te eten? En moeten we voor het behoudt van de aarde perse stoppen met het eten van vlees?

Wat voor manieren zijn er om te minderen in vleesconsumptie?

De manier die het makkelijkst is toe te passen in ons huidige voedingspatroon is het “dagje minder vlees”. Hierbij let je erop dat je 1 of meer dagen per week je vlees laat liggen en dit uit je gerecht laat of een vleesvervanger neerlegt op je bord. Doordat je verder niets hoeft te veranderen is dit een laagdrempelige manier om je vleesconsumptie te verminderen.

Bij flexitarisch werkt dit ongeveer hetzelfde. Het lijkt op het dagje minder vlees, maar wanneer dit standaard meer dan 3 dagen per week wordt toegepast kan deze naam eraan gehangen worden. Ook hierin zijn meerdere keuzes. Je kan die paar dagen je vlees weglaten of vervangen, maar je kunt er ook voor kiezen om thuis geen vlees te eten en dit te bewaren voor buitenshuis. Denk hierbij aan het uit eten gaan. Doordat je actief de keuze maakt om minder vlees te eten, maar dit niet volledig uit je eetpatroon te halen ben je nog geen vegetariër, maar zie je wel overeenkomende kenmerken.

Stoppen met vleesconsumptie.

Wanneer je nog een stap verder gaat kom je uit op pescetarisch. Dit is de voorloper van vegetarisch zijn. Als pescetariër eet je geen vlees meer, maar wel vis en dierlijke producten. Wanneer je ook stopt met het eten van vis ben je een vegetariër. Vegetarisch eten betekent dat je helemaal geen vlees of vis meer eet, maar wel dierlijke producten als melk en ei. Het eten van kaas verschilt per vegetariër. Bij het maken van kaas gebruiken ze stremsel. Dit stofje komt uit de maag van de mannelijke kalfjes die in de melkindustrie geboren worden. Deze kalfjes gaan naar de slacht toe waarna het stremsel in de kaasmakerij gebruikt wordt. Dit betekent dat er voor het maken van kaas dieren dood zijn gegaan wat een uitgangspunt voor vegetariërs is om het product niet te eten. Wel komen er steeds meer kazen op de markt waar het dierlijk stremsel vervangen is met plantaardig stremsel. Deze kazen zijn hierdoor vegetarisch.

De laatste stap die je kan zetten is veganistisch worden (vegan). Mensen die veganistisch eten nuttigen alleen voedsel van plantaardige afkomst. Waar alle voorgenoemde diëten nog wel gebruik maken van dierlijke producten eten en gebruiken veganisten niets van dierlijke afkomst. Dit betekent ook geen leer, gelatine, zuivel etc. Zelfs honing wordt door veel veganisten niet gegeten vanwege de rol van de bijen. Het is niet overal bekend, maar veel soorten wijn zijn niet geschikt voor veganistische consumptie. Tijdens het klaringsproces van de wijn gebruiken veel producenten dierlijke producten, waardoor deze niet meer als veganistisch wordt beschouwd. Om aan de wensen van deze groep te kunnen voldoen komen er steeds meer veganistische wijnen op de markt.

Wat is nou waar?

Het veranderen van je eetgewoontes heeft voor iedereen een andere reden. Wanneer je ontdekt dat je een allergie of intolerantie hebt gebeurt het dat je stopt met het eten van vlees of andere producten, ondanks dat je niet tegen de consumptie hiervan bent. Ook kan een gevoeligheid voor toevoegingen de rede zijn of andere medische omstandigheden. Daarnaast kun je het moreel prettiger vinden om geen dieren meer te eten of omdat je hebt gelezen dat een plantaardig dieet beter is voor je gezondheid. Daarnaast zullen er, naast de bovengenoemde vormen van vlees minderen, ook nog andere manieren zijn waar geen naam aan gegeven is. Of persoonlijke aanpassingen en overtuigingen waardoor het net afwijkt van de bekende overtuigingen.

Overal op het internet kun je informatie vinden over wat en hoe je zou moeten eten. De informatie is uiteenlopend en er is niet altijd een goed onderbouwde bron achter te vinden. In Nederland volgen we vooral het advies vanuit het Voedingscentrum. Naast het Voedingscentrum is er ook de EAT-Lancet organisatie. Dit is een organisatie die met 37 wetenschappers van over de hele wereld onderzoek doet naar een duurzame manier van eten. Het advies wat de EAT-commissie uitbrengt kijkt niet alleen naar onze voedselbehoeftes, maar ook naar de draagkracht van de aarde.

Als je op zoek bent naar voedingsadvies dan zijn dit twee bronnen die ik kan aanbevelen. Hun websites zijn voor iedereen volledig toegankelijk. Bij alle gegeven adviezen gaan ze uit van het gemiddelde. Wat niet vergeten moet worden is dat je dagelijkse beweging, je stofwisseling en mogelijk medische omstandigheden ook een grote rol spelen in hoe je voedingspatroon er uit zou moeten zien.

Hoeveel vlees eten we op het moment?

De Universiteit van Wageningen heeft onderzoek gedaan naar de hoeveelheid geconsumeerd vlees. Hierbij kwamen ze in 2019 uit op 39 kilo vlees per persoon per jaar. Bij de 39 kilo vlees is ook de toeristen-consumptie meegeteld. Hierdoor zal het werkelijke getal iets lager liggen. Wanneer we uitgaan van de 39 kilo kom je uit op ongeveer 98 gram vlees per dag. Dit ligt 27 gram boven de dagelijks aanbevolen hoeveelheid vanuit het Voedingscentrum. Die adviseren een max van 500 gram vlees per week. Dit gaat over gegaard, onbewerkt vlees. Bewerkt vlees zoals vleeswaren en worsten wordt hier niet in meegenomen. Dit komt neer op 71 gram vlees per dag. Vanuit de EAT-commissie is de aanbeveling om 43 gram per dag te eten.

Vlees eten zonder onszelf of de aarde te beschadigen.

Als je de cijfers naast elkaar zet zien we dat we in Nederland 98 gram vlees per dag consumeren. Dit getal is hoger dan het Voedingscentrum adviseert voor een gezonde eetstijl. Daarnaast zien we dat EAT voor een gezonde aarde en gezond voedingspatroon maximaal 43 gram per dag adviseert. Om ervoor te zorgen dat we geen onnodige schade aanrichten aan onze aarde houdt het in dat wij als Nederlanders onze vleesinname moeten halveren. Met een voedingspatroon zoals de richtlijnen voorschrijven, wordt de aarde niet overbelast en eet je zo gezond mogelijk. Stoppen met het eten van vlees hoeft gelukkig niet, maar minderen zorgt ervoor dat we ook in de toekomst van ons stukje vlees kunnen blijven genieten.

Mocht je tot hier zijn gekomen, bedankt voor het lezen! In de volgende nieuwsbrief (rond 14 mei) wil ik verder ingaan op het gebruik van Pekelzout en de toevoeging van E250 hierin. Lijkt dit je wat? Schrijf je dan nu in voor de nieuwbrief om op de hoogte te blijven van de nieuwe stukken!

Bronnen gebruikt voor dit artikel:

Voedingscentrum

EATforum.org

Universiteit Wageningen

www.gall.nl/ontdek/wijn/vegan-wijn